Krótki poradnik okołoświąteczny

Nawet jeśli nie wysyłasz świątecznych kartek swoim bliskim, prawie na pewno piszesz choć kilka SMS-ów z życzeniami. Chciałabym dziś podpowiedzieć, jak uniknąć klasycznych błędów, które w życzenia często się wkradają.

1. Niech Święta Bożego Narodzenia…
Gdzie ten błąd? Ano jest. W wyrazie „święta”. Ich pełna nazwa to Boże Narodzenie. Nie: święta Bożego Narodzenia. Oczywiście to sformułowanie jest poprawne, ale w tym przypadku nie ma podstaw, by „święta” pisać wielką literą. Po prostu.

Tyle z punktu widzenia językoznawcy. Pora pokazać, że język polski nie taki straszny, jak… o nim piszą 😉

Użycie wielkiej litery ze względów uczuciowych i grzecznościowych jest indywidualną sprawą piszącego. Przepisy ortograficzne pozostawiają w tym wypadku autorowi tekstu dużą swobodę, ponieważ użycie wielkiej litery jest wyrazem jego postawy uczuciowej (np. szacunku, miłości, przyjaźni) w stosunku do osób, do których pisze, lub w stosunku do tego, o czym pisze („Wielki słownik ortograficzny PWN z zasadami pisowni i interpunkcji” pod red. Edwarda Polańskiego).

Nie zrobisz więc błędu, pisząc: „Wesołych Świąt” czy „Niech te Święta będą…”. Pamiętaj jednak o właściwych powodach użycia wielkiej litery.

2. Nowonarodzony czy nowo narodzony?
Wyrażenia, w których pierwszy człon jest przysłówkiem, a drugi jest imiesłowem odmiennym lub przymiotnikiem określanym przez ten przysłówek, traktuje się jako zestawienia i pisze rozdzielnie (WSO PWN). Prościej mówiąc: wg tej definicji poprawnie zapiszemy: nowo narodzony. Inaczej będzie jednak w przypadku Nowonarodzonego, mając na myśli Dzieciątko Jezus. Jest to bowiem cecha stała. W tym przypadku dopuszczona jest pisownia zarówno wielką, jak i małą literą, jednak zawsze jako jeden wyraz.

3. …wigilia w Wigilię?
Kolacja, którą spożywamy 24 grudnia, to wigilia pisana przez małe „w”. Życzymy więc komuś smacznej wigilii. Jeśli jednak chcemy złożyć życzenia pięknego przeżycia Wigilii Bożego Narodzenia, czyli dnia poprzedzającego święta, zapiszemy je wielką literą. Pamiętajmy również o zwrotach grzecznościowych: Tobie, Ci, Pani, Panu, Państwu, Wam, Księdzu – by pisać je wielką literą.

Najważniejsze, by zamiast kopiować gotowe życzenia znalezione w sieci albo przysłane przez kogoś innego, napisać kilka słów prosto z serca. Warto jednak zapamiętać te trzy proste zasady, o których przed chwilą przeczytałeś.